Przywilek Koszycki
Ludwik Andegaweński Koszyce 1374r.
- zobowiązanie do niepowierzania zamków i starostw osobom obcej narodowości.
- zwolnienie dóbr ziemskich szlachty od podatku poradlnego, z wyjątkiem 2 groszy z łanu chłopskiego.
- zwolnienie szlachty od budowy i reperacji zamków (nie będących punktami strategicnymi).
- ograniczenie służby wojskowej szlachty do wojny w obronie państwa (obowiązek wypłaty żołdu za wyprawy wojenne poza granice kraju)
- rezygnacja ze stacji w dobrach szlacheckich.
Przywilej Czerwiński
- Władysław Jagiełło Czerwińsk 1422r.
- zakaz łączenia w jednym ręku urędu starosty grodowego i sędziego ziemskiego
- wymóg uzyskania zgody rady królewskiej na bicie nowej monety
- nietykalność majątkowa szlachty bez prawomocnego wyroku
Przywilej Jedlneński
Władysław Jagiełło Jedlnia 1430r.
- sformułowanie zasady neminem captivabimus nisi iure victum - zakaz uwięzienia szlachcica - posesjonata bez wyroku sądowego
- tylko szlachta osiadła w danej ziemi może pełnić w niej urzędy
- zobowiązanie szlachty do bezpłatnej obowiązkowej obrony granic państwa
- zakaz obiecywania przez króla urzędów i posad
Przywilej Krakowski
Władysław Jagiełło Kraków 1433r.
- potwierdzenie przywileju jedlneńskiego
- dostojeństwa kościelne zastrzeżone dla szlachty
Przywilej Cerekwicki
Kazimierz Jagiellończyk Cerekwica 1454r.
- przywilej dla szlachty wielkopolskiej
- zobowiązanie do nienakładania nowych podatków, niezwoływania pospolitego ruszenia oraz niezmieniania praw bez zgody sejmików ziemskich
- zaostrzenie kar za zbiegostwo chłopów
- potwierdzenie wcześniejszych przywilejow
Przywilej Nieszawski
Kazimierz Jagiellończyk Nieszawa 1454r.
- rozszerzenie postanowień przywileju cerekwickiego na szlachtę małopolską
- zakaz łączenia urzędów starosty, wojewody i kasztelana w danej ziemi / województwie (zakaz nie obejmował starosty Krakowa)
- obniżenie ceł na sól dla szlachty
Pojęcia
Poradlne - stały podatek gruntowy funkcjonujący w Polsce od XIVw., płacony przez szlachtę i Kościół od każdego łanu ziemi chłopskiej
Szlachcic-posesjonat - szlachcic posiadający co najmniej jedną wieś.